WAJUE WASHUKIWA WAKUU SITA WA GHASIA BAADA YA UCHAGUZI KENYA.
Kwa mara ya kwanza washukiwa wakuu sita wa ghasia za baada ya uchaguzi mkuu nchini Kenya wanafika mbele ya mahakama ya uhalifu wa kivita, ICC, iliyoko mjini The Hague, Uholanzi, siku ya Alhamisi na Ijumaa. Wote wameshakanusha mashtaka hayo. Washukiwa hawa ni kina nani ?
UHURU KENYATTA
Uhuru Kenyatta
Kwa sasa ni Naibu waziri mkuu na pia Waziri wa Fedha.
Bw Kenyatta alizaliwa mwaka 1961. Aligombea kiti cha urais mwaka 2002 kwa tikiti ya chama cha KANU lakini akashindwa na Rais Mwai Kibaki baada ya vyama vya upinzani Kenya kuunga mkono mgombea mmoja.
Mahakama ya ICC inadai kwamba Uhuru alifadhili vijana wa kundi lililopigwa marufuku la Mungiki kufanya mashambulizi ya kulipiza kisasi, baada ya ghasia mkoani Rift Valley zilizowalenga wafuasi wa chama cha PNU.
WILLIAM RUTO
William Ruto
Kwa sasa yeye bado ni mmoja wa manaibu viongozi wa chama cha Orange Democratic Party kinachoongozwa na Raila Odinga.
Mahakama ya ICC inadai Bw Ruto ndiye aliyepanga vitendo vya uhalifu dhidi ya wafuasi wa chama cha PNU mkoani Rift Valley. Ruto alizaliwa mwaka wa 1966 mkoani Rift Valley.
Baada ya Daniel Arap Moi kustaafu, Bw Ruto anaonekana ndiye aliyechukua uongozi wa jamii ya Kalenjin.
Ushirikiano baina yake na Bw Odinga ulivunjika baada ya serikali ya umoja wa kitaifa kuundwa.
Ingawa bado ni mmoja wa viongozi wa chama cha ODM, inatarajiwa ataunda chama kingine ili kugombea urais kwenye uchaguzi mkuu wa mwaka 2012.
Kwa sasa anashirikiana na Uhuru Kenyatta katika kutafuta uungwaji mkono, ingawa Kenyatta naye ananuia kugombea urais.
Ruto alikuwa miongoni mwa wale waliopinga kuanzishwa kwa mahakama maalum nchini Kenya ya kuwashtaki washukiwa wa ghasia hizo za baada ya uchaguzi wakitaka kesi zipelekwe ICC, jambo ambalo sasa analipinga.
Aliwahi kusafiri kwenda The Hague katika juhudi za kutaka kujisafisha.
FRANCIS MUTHAURA
Francis Muthaura
Bwana Muthaura ni mkuu wa utumishi wa umma na katibu wa Baraza la Mawaziri nchini Kenya.
Alizaliwa mwaka 1946 katika wilaya ya Meru mkoani mashariki.
Yeye ni mmoja wa washirika na washauri wa karibu sana wa Rais Kibaki.
Alikuwa katibu mkuu wa Jumuiya ya Afrika Mashariki kwa kipindi cha miaka mitano baada ya kutumika kama balozi wa Kenya katika nchi mbali mbali kwenye serikali ya Daniel Arap Moi.
Muthaura alikuwa Mwenyekiti wa Kamati ya Kitaifa ya kutoa Ushauri kuhusu Usalama wakati wa ghasia za nchini Kenya.
Kiongozi wa mashtaka katika mahakama ya ICC Luis Moreno Ocampo amekuwa akielezea wasi wasi wake kwamba kwa Bw Muthaura kuendelea kushikilia wadhifa huo kunaweza kuhitilafiana na uchunguzi wa washukiwa.
Lakini serikali ilisema mapema mwezi huu kwamba Muthaura bado ni mwenyekiti wa kamati hiyo lakini kwa sasa hahudhurii mikutano.
ICC inasema Muthaura aliagiza Polisi kutumia nguvu za kupindukia dhidi ya wafuasi wa ODM na kuwalinda makundi ya vijana wafuasi wa chama cha PNU.
HUSSEIN ALI
Hussein Ali
Bw Ali alikuwa mkuu wa jeshi la Polisi nchini Kenya wakati wa ghasia , na sasa ni mkuu wa shirika la Posta.
Ali ni kutoka jamii ya Wasomali, na alizaliwa mwaka 1956 katika mji wa Eldoret mkoani Rift Valley.
Ali alikuwa anatumikia Jeshi la Wanahewa la Kenya kabla ya Rais Kibaki kumteuwa kuwa mkuu wa Polisi mwaka wa 2004, wakati ambapo kulikuwa na matukio mengi ya ghasia na uhalifu mjini Nairobi na kote nchini Kenya.
Anakumbukwa kwa kukabiliana vilivyo na kundi lililopigwa marufuku la Mungiki.
Wakati wa ghasia za baada ya uchaguzi, Polisi walishtumiwa kwa kutumia nguvu za kupindukia.
Uchunguzi wa mashirika ya kutetea haki ulionyesha vifo vingi vya raia vilitokana na majeraha ya risasi kufuatia agizo la wakuu wa Polisi la kupiga risasi na kuuwa waliofanya ghasia.
Pia inadaiwa baadhi ya Polisi walishiriki katika ghasia hizo , wakichukua pande walizopendelea, na wengine wakakataa kufanya kazi.
Ali alikuwa wa kwanza kuwasili mjini The Hague siku ya Jumanne.
HENRY KOSGEY
Henry Kosgei
Bw Kosgey alikuwa Waziri wa Viwanda , lakini naye pia alilazimika kujiuzulu ili kuruhusu uchunguzi kufanyika kuhusu madai dhidi yake, ya kutumia vibaya madaraka.
Alizaliwa mwaka 1947 , na amekuwa katika siasa kwa muda wa miaka mingi.
Yeye bado ni Mwenyekiti wa chama cha ODM.
ICC inasema Ruto ndiye aliyekuwa mpangaji mkuu wa vitendo vya uhalifu dhidi ya wafuasi wa chama cha PNU.
JOSHUA ARAP SANG
Joshua Arap Sang
Sang ni mtangazaji na mwandishi wa habari katika redio ya jamii iitwayo KASS FM. KASS FM hutangaza kwa lugha ya Kalenjin.
Ana kipindi chake maalum cha asubuhi.
Mahakama ya ICC inasema kwamba wakati wa ghasia za baada ya uchaguzi, Sang alikuwa miongoni mwa waliopanga uhalifu dhidi ya wafuasi wa chama cha PNU.
Sang alikuwa ametuma ombi kwa mahakama ya ICC la kutaka azungumze lugha ya Kalenjin atakapofika mbele ya mahakama hiyo, na akaomba serikali impe ulinzi, lakini maombi hayo yakakataliwa.
Hata hivyo mahakama ya ICC imekubali ombo lingine la Bw Sang la kumsaidia na gharama za kuhudhuria mahakamani.
WATORO WANAOKIMBIA SHERIA AFRIKA
Amekuwa mafichoni kwa miaka 16 kabla ya kukamatwa kwake siku ya Alhamis.
Lakini, Je watoro wanaotafutwa wa barani Afrika wako wapi? Na kwanini bado wanakimbia mkono wa sheria?
Bosco Ntaganda
Kwa mfano mahakama ya jinai ya kimataifa kuhusu Rwanda ICTR ina orodha ya watu tisa .
Wa kwanza kabisa katika orodha hiyo ni Felicien Kabuga, ambae alikuwa ni miongoni mwa matajiri wakubwa nchini Rwanda.
Upande wa mashtaka ulidai kwamba mnamo mwaka 1993 alinunua mapanga laki kadhaa, alikifadhili kikundi cha wanamgambo cha Interahamwe na kusaidia matangazo ya kituo cha redio kilichotumika kuchochea mauaji ya Watutsi.
Upande wa mashtaka unaamini kuwa Felicien Kabuga anajificha nchini Kenya, madai yanayokanushwa vikali na wakuu wa serikali ya Kenya.
Nchini Uhispania Jaji anayewakilisha familia za Wahispania watatu waliokuwa wakitumikia shirika moja la misaada la Hispania waliouawa nchi jirani ya Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo wakati wa mauaji ya Rwanda anatamfuta Justus Majyambere na wengine 39.
Joseph Kony
Justus Majyambere sasa anatumikia jeshi la taifa nchini Rwanda.
Mtoro mwingine anayetafutwa na mahakama ya jinai ya kimataifa kwa vitendo vya uhalifu dhidi ya binadamu ni aliyekuwa kiongozi wa waasi Jean Bosco Ntaganda wa Jamhuri ya kidemokrasia ya Congo.
Serikali ya Congo imekataa kumtoa kwa sababu inasema ni mtu muhimu katika juhudi za kutafuta amani katika Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo. Yeye pia sasa ni afisa wa cheo cha Jenerali katika jeshi la taifa.
Nchini Uganda pia kuna mshukiwa wa uhalifu wa kivita. Yeye ni kiongozi wa kundi la Lords Resistance Army , Joseph Kony, ambae inadhaniwa yuko mafichoni katika mipaka ya Sudan, Jamhuri ya Afrika ya Kati na Jamhuri ya Kideokrasia ya Congo.
Anashutumiwa na mahakama ya jinai ya kimataifa kwa kuhusika na jinai katika vita, ikiwemo mauaji, chinjachinnja na kuzuia wanawake kwa minajili ya vitendo vya ngono.
